Intelligentie wordt meestal gekoppeld aan vaardigheden, handigheid en dergelijke. Als je daarnaast ook nog goed kunt lezen, schrijven en luisteren dan ben je helemaal slim. Toch kent iedereen genoeg mensen om zich heen die heel handig en slim zijn maar errruuug onhandig zijn in het maatschappelijke verkeer. Om die reden is lang geleden al het begrip sociale intelligentie bedacht. Door wetenschappers. Die mensen stelden vast wat wij -gewoon uit de dagelijkse praktijk- al wisten. Met alleen kennis en vaardigheden kom je er niet. Een aantal praktische vaardigheden om je staande te houden in de wereld zijn wel zo handig.
Diezelfde wetenschappers hebben ook bedacht dat veel lezen en leren ons tot moreel betere mensen maakt. In theorie zal dat kloppen, immers…
Iedereen weet dat je op tijd moet komen op je werk, iedereen weet dat je je opgedragen werk naar behoren moet uitvoeren, iedereen weet dat je fris, uitgeslapen en opgewekt op je werk moet komen, maar in de praktijk valt dat nogal tegen.
Maar tussen weten hoe het hoort (de opgedane kennis) en de verantwoordelijkheid nemen om daarnaar te handelen zit een groot gapend gat: sociale intelligentie.
Bedroevend is misschien nog meer dat we het hierboven alleen nog hebben gehad over mensen die lezen en leren. Een grote groep mensen leest nauwelijks, of we moeten Whatsapp en Facebook ook scharen onder literatuur…
Nu wil ik mensen die niet of nauwelijks lezen niet betichten van dommigheid en onhandigheid maar de kanalen om ze ook sociale intelligentie mee te geven zijn wel beperkt.
Om normen, waarden, omgangsvormen of fatsoen bij te brengen vallen we veelal terug op de aloude opvoeding. Echter, door de veranderende samenleving is die opvoeding ook niet meer wat het geweest is. Thuis hebben we er geen tijd meer voor en echt fatsoenlijk uitbesteden, zoals onze Scandinavische vrienden dat doen, durven we ook niet. Het gevolg is dat we niets doen en langzaam afglijden naar een soort autodidactisch systeem van opvoeden.
Om die reden ben ik erg voor Social-Return. Het wordt tijd dat werkend Nederland, naast kennis en kunde, ook fatsoen bijbrengt in de BV Nederland. De motor van de economie draait immers op drie pijlers: kennis, kunde en gedrag.
Cees Jan Gieskes