Ook ik kan er natuurlijk niet aan voorbijgaan. Waaraan? De toestroom van vluchtelingen. Of zijn het asielzoekers? Is er eigenlijk verschil tussen? In ieder geval is het duidelijk dat er op dit moment grote groepen mensen onderweg zijn naar een veilige plek.
Een veilige plek, wat is dat eigenlijk? Volgens mij is dat een plek waar je je op je gemak voelt en de ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen. Of, zoals het woordenboek het zegt, een plaats waar je beschermd wordt tegen gevaar.
Dat lijkt mij een duidelijke definitie. Één waarmee ik ook de grote stroom vluchtelingen kan duiden. Maar of ze nu vluchteling heten of asielzoeker, in beide gevallen betreft het vreemdelingen. Volgens De Dikke Van Dale is een vreemdeling namelijk een onbekende.
En dat zijn ze: onbekend voor ons. We weten niets van ze, niet wat ze meegemaakt hebben, niet wat hun gewoontes zijn, niet wat hun wensen zijn. We weten wel dat ze niet zomaar aankloppen.
In mijn dagelijkse praktijk kom ik dit fenomeen ook vaak tegen. In bedrijven, sportverenigingen, scholen en ook op andere plekken ontmoeten mensen elkaar, vaak gedwongen door de situatie; mensen die er samen iets van moeten maken. Bij aanvang doe je dat vaak met gelijkgestemden, maar als de tijd voortschrijdt komen er andere mensen bij: buitenstaanders. Die komen met nieuwe inzichten en op zijn minst willen ze een plekje in de gemeenschap, gezien en gehoord worden. Maar da’s lastig, want dat betekent ook dat je je moet openstellen voor andere, voor jou vreemde inzichten. Vandaar ook het woord vreemdeling.
En toch, binnen iedere groep, gemeenschap, bedrijf, sportteams zul je altijd vreemdelingen hebben, anders houdt je gemeenschap op te bestaan. Wellicht zul je denken dat je ook kunt kiezen om bekenden binnen je groep te halen, maar voor iedere bekende geldt dat je hem of haar ooit hebt ontmoet. Vóór die tijd was het een onbekende, een vreemdeling.
Of het nu gaat om vluchtelingen, asielzoekers, nieuwe medewerkers, nieuwe leerlingen in de klas, de koude kant in families: er is maar één manier om te ontkomen aan vreemdelingen: ze leren kennen. Want alleen van mensen die je kent, kun je vaststellen of het je vrienden zijn.
Cees Jan Gieskes
